İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sübhani son açıqlamasında Tehranın Zəngəzur dəhlizi layihəsinin reallaşmayacağına əmin olduğunu deyib.
Sübhani İranın Ermənistanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini bir daha vurğulayıb və onu “Tehranın qırmızı xətti” adlandırıb.
Səfirin aktiv anti-Azərbaycan məzmunlu çıxışları niyə dayanmır? Tehrandan ona kim göstəriş verir? İran Prezidenti Məsud Pezeşkian səfiri geri çağıra bilərmi?
Globalinfo.az-a danışan politoloq Elçin Mirzəbəyli deyib ki, İranın xarici siyasət doktrinası bu ölkənin məzhəbçi siyasi sistemi və onun təmsilçisi olan ali dini rəhbər tərəfindən müəyyənləşdirilir:
“İran prezidenti isə bu doktrinanın prinsipləri arasında məhdud manevrlər etmək səlahiyyətlərinə malik olan icraçısıdır. Bu baxımdan, İranda yeni prezidentin olması, siyasi sistemin baxışlarının və xəttinin dəyişməsi kimi qəbul edilməməlidir. Burada şərti “mühafizəkarlar” və şərti “islahatçılar” arasında idarəolunan mübarizə ölkə daxilində süni rəqabət mühiti yaratmaq, xaricdə isə dəyişən reallıqlara və ortaya çıxan yeni çağırışlara reflektiv reaksiya vermək üçündür. Bu səbəblə Pezeşkianın prezident kürsüsünə gətirilməsi ilə İranın ənənəvi siyasətində “U” dönüşünün baş verəcəyini gözləmək sadəlövhlük olardı. İranda diplomatların seçimi və təyinatı prosesi formal olaraq, xarici işlər nazirliyi tərəfindən həyata keçirilir. Səfirlər de-fakto ali dini rəhbər tərəfindən təyin olunur və onun təlimatlarını yerinə yetirirlər.
Qeyd edim ki, Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı İranın mövqeyi, bu ölkənin Ermənsitandakı səfirinin daha öncəki açıqlamalarında aydın şəkildə ifadə olunub”.
Elçin Mirzəbəyli
Politloqun sözlərinə görə, İran başqa ölkələrin nümayəndələrinin yola nəzarət etməsinin əleyhinədir:
“Zənnimcə, məsələ aydındır və göründüyü kimi rəsmi Tehranın mövqeyini ifadə edən səfir açıq-aşkar 10 noyabr bəyanatının Ermənistanın üzərində öhdəlik kimi qalan prinsipinin həyata keçməsinin əleyhinə çıxış edir. Bu açıqlamanın 3+3 formatında Türkiyədə keçirilməsi nəzərdə tutulan görüşün tarixi ilə bağlı razılaşmanın əldə olunmasından sonra dilə gətirilməsi də təsadüfi deyil. Çox güman ki, Tehran Türkiyədə keçiriləcək görüşdə dəhlizlə bağlı təzyiqlərlə qarşılaşa biləcəyini ehtimal edir və səfirin vasitəsilə bu mövzuda müzakirələr aparmaq niyyətində olmadığını iştirakçı ölkələrin diqqətinə çatdırır.
Şübhəsiz ki, Ermənistanın ərazi bütövlüyü ilə bağlı İran təmsilçilərinin tez-tez dilə gədirdikləri “qırmızı xətt” isterikasının haraya qədər davam edə biləcəyini təxmin etmək mümkün deyil. Amma son 1 il ərzində İran ətrafında və daxilində baş verənləri nəzərə alsaq, Tehranın “qırmızı xətt”lərinin bir qayda olaraq, karandaşla çəkildiyini görə bilərik. Düşünürəm ki, bu məsələdə “pozan”ın nə vaxt işə düşəcəyini gözləmək lazımdır”.
Turan Rzayev
Globalinfo.az
