(Mayk Pompeo orduda xidmət edərkən)
Keçmiş dövlət katibi, ehtiyatda olan kapitan Mayk Pompeo ABŞ-ın yeni müdafiə naziri ola bilər. Bundan başqa, Tennessi ştatından respublikaçı senator Bill Hagerti (ABŞ-ın Yaponiyadakı keçmiş səfiri) dövlət katibi, ABŞ Milli Kəşfiyyatının direktoru Con Ratkliffin isə Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin rəhbəri vəzifəsi tutması gözlənilir.
Bundan öncə “Politiko” nəşri senatorlar Rubio və Hagerti, eləcə də Qrenellin dövlət katibi vəzifəsinə namizəd olduqlarını yazmışdı. Müdafiə naziri kimi isə senator Tom Kotonun da adı hallanır.
Bu şəxslərin Azərbaycana münasibətləri necədir? Tramp administrasiyası ilə rəsmi Bakı arasında əvvəlki kimi qarşılıqlı anlaşma mümkün olacaqmı?
Globalinfo.az-a danışan politoloq Rüstəm Tağızadə deyib ki, Mayk Pompeo ABŞ-Azərbaycan münasibətləri, xüsusən də keçmiş Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı hər zaman təmkinli olub:
“Pompeonun müdafiə naziri vəzifəsinə, ehtimal ki, ABŞ-ın maraqlarının tələb etdiyi kimi Azərbaycanın Cənubi Qafqazdakı strateji rolunun, yəni terrorla mübarizə və enerji təhlükəsizliyinin qorunması daxildir.
Namizədlər arasında yalnız ABŞ-ın Yaponiyadakı keçmiş səfiri Bill Hagerti Şərqi Asiya siyasətinə çox diqqət yetirib. Lakin o da enerji müstəqilliyi və strateji tərəfdaşlıqların qurulması da daxil olmaqla, Respublikaçıların xarici siyasət prinsiplərinə güclü dəstəyini ifadə edib. Azərbaycanla çox əvvəldən əlaqəsi olmayan Hagertinin diplomatik və müttəfiqlik təcrübəsi onu Azərbaycanla praqmatik münasibət qurmağa vadar edə bilər, bir şərtlə ki, bu, ABŞ-ın regionda daha böyük xarici siyasət məqsədlərinə xidmət etsin”.
R.Tağızadə deyib ki, C.Ratkliffin geosiyasi rəqiblərə qarşı sərt mövqe nümayiş etdirərək kəşfiyyat aparatında islahatlara önəm verməsi Rusiya təsirinə qarşı siyasəti dəstəklədiyini göstərir:
“DNI (Milli Kəşfiyyat Direktoru) kimi təcrübə regional təhlükəsizlik dinamikasına dair fikirlər gətirməkdə və Azərbaycanın təhlükəsizliyini dəstəkləməkdə vacib rol oynayardı. Ratkliffin yanaşması Azərbaycanın regional istəklərinə uyğun olacaq, enerji marşrutları və antiterror təşəbbüsləri ilə bazaya qismən toxunacaq”.
Politoloq qeyd edib ki, Tom Kotton ABŞ-ın hərbi ittifaqlarını gücləndirməkdən çox danışıb və İran kimi ölkələrə qarşı sərt mövqe tutub:
“Bu, onu Azərbaycana uyğun gələn regional təhlükəsizlik təşəbbüslərini dəstəkləməyə vadar edə bilər. Onun yeni administrasiyadakı rolu Azərbaycanla daha dərin əlaqələrə malik olan müdafiə mövqeyinə diqqət çəkə bilər. Bu isə ABŞ-ın Xəzər regionunda spesifik təhlükəsizlik maraqlarına cavab verəcək.
Bununla belə, Trampın “Birinci yerdə Amerika”nı vurğulaması həm də o demək ola bilər ki, Azərbaycanla münasibətlər ikitərəfli əməkdaşlığın ABŞ-ın maraqlarına necə xidmət etməsindən asılı olacaq və bu, potensial olaraq regional məsələlərdə, məsələn, Rusiya və Türkiyə ilə münasibətlərdə mübahisələrə zəmin yaradacaq. Trampın rəhbərlik etdiyi administrasiya, yəqin ki, rəsmi Bakı ilə birlikdə enerji, təhlükəsizlik və terrorla mübarizəyə yönəlmiş münasibətləri davam etdirəcək”.
Turan Rzayev
Globalinfo.az
