Böyük Britaniyanın Ridinq Universitetinin alimləri tərəfindən aparılan yeni araşdırmalar narahatedici tendensiya aşkar edib.
Globalinfo.az xəbər verir ki, araşdırma nəticəsində məlum olub ki, iqlim dəyişikliyi təyyarələr üçün təhlükə yaradan turbulentlik zonasını artırıb.
Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, Şimali Atlantika üzərində bir çox hava yollarının kəsişdiyi nöqtədə şiddətli turbulentliyin ümumi müddəti 55 faiz artaraq 1979-cu ildəki 17,7 saatdan 2020-ci ildə 27,4 saata qədər çatıb. Orta turbulentlikdə sərf olunan vaxt 37 faiz – 70,0-dan 96,1 saata, yüngül turbulentlikdə isə 17 faiz – 466,5-dən 546,8 saata qədər artıb.
Alimlər bu artımı qlobal istiləşmə ilə əlaqələndirirlər ki, bu da əsasən istixana qazlarının antropogen emissiyaları ilə bağlıdır. Daha isti hava reaktiv axınlarda hava axınının dəyişməsi səbəbindən artan turbulentliyə səbəb olur.
Təkcə ABŞ-da illik itkilər 150 milyon dollardan 500 milyon dollara qədərdir.
Hər dəqiqə sərnişinlərin təhlükəsizliyini və rahatlığını, eləcə də təyyarənin əhəmiyyətli dərəcədə aşınmasını riskə atır. Turbulentliyin sürətlə artması təkcə ABŞ və Şimali Atlantikada deyil, həm də Avropa, Yaxın Şərq və Cənubi Atlantikada müşahidə olunub.
Mütəxəssislər turbulentliyi daha yaxşı proqnozlaşdırmaq, qarşısını almaq və təyyarələrin struktur gücünü artırmaq üçün yeni texnologiyaların və strategiyaların işlənib hazırlanmasını təklif edirlər.
Qeyd edilib ki, bu problemin dərhal həlli elmi ictimaiyyət, aviasiya şirkətləri və dövlət təşkilatları arasında əməkdaşlıq tələb edir.
İqlim dəyişikliyi və onun aviasiyaya təsiri qlobal ekoloji dəyişikliklərlə əlaqəli çoxsaylı təsirlərdən yalnız biridir. Bu, bir daha istixana qazlarının emissiyalarını azaltmaq üçün tədbirlər görməyin zəruriliyini xatırladır.
Gülay
Globalinfo.az
